درباره قلمکاری

قلمکاری یکی از صنایع دستی ایران است. قلمکاری هنر ایجاد نقش و طرح روی پارچه های پنبه ای مانند کرباس است. در این هنر به صورت دستی توسط مهر‌های چوبی نقش دار، نقش هایی را روی پارچه ایجاد می کنند. قلمکاری در دوره صفویه به اوج شکوفایی رسید. در آن دوره بالا بودن حجم تقاضا برای پارچه های نقش دار، صنعتگران را به چاره اندیشی و پیدا کردن راه حل برای عرضه بیشتر این نوع پارچه ها واداشت. در این باره، تنها راه چاره را ایجاد نقش ها روی قالب و انتقال نقش های قالب ها به وسیله رنگ روی پارچه دانستند. هنرمندان در آغاز تنها از یك یا چند قالب استفاده می كردند و باقی نقش ها را با دست می كشیدند؛ ولی پس از چندی، استادكاران توانستند محصولات قلمكاری را کاملا به وسیله قالب زنی تولید كنند. نقش های استفاده شده در هنر قلمکاری در ابتدا شامل گل و بوته و اسلیمی بود؛ ولی بعدها در دوره قاجار، علاوه بر استفاده از نقش های سنتی از نقش های مذهبی و حماسی نیز در قلمكاری استفاده شد. نقش معروف بته جقه ای كه به بته شاه عباسی نیز معروف است در بیشتر این پارچه‌ ها چه در حاشیه و چه در متن دیده می شود. برخی از محصولاتی كه امروزه از پارچه قلمكار تهیه می شوند عبارت اند از: لباس، سجاده، سفره، پرده، بقچه، رومیزی، كفش زنانه، روتختی، دستمال و كیف.